Άνιση «μάχη» για την επιβίωσή τους δίνουν οι μικρές επιχειρήσεις της χώρας. Αυτό ισχύει  σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα, μεταξύ των οποίων και η συντριπτική πλειοψηφία όσων εξακολουθούν να παραμένουν ενεργές στο νομό Ιωαννίνων, αλλά και στους άλλους τρεις νομούς της Ηπείρου, με εξαίρεση ίσως τις τουριστικές.

Οι διαδοχικές κρίσεις, πρώτα η οικονομική, μετά η υγειονομική και τώρα η ενεργειακή,  έπληξαν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τις μικρές επιχειρήσεις οι οποίες δεν είχαν, αλλά και δεν έχουν τις αντοχές των μεγάλων και των μεσαίων να ανταπεξέλθουν σε μακροχρόνιες δυσκολίες. Κατά κύριο λόγο έχουν περιορισμένη ακτίνα δράσης και πελατολογίου, με ελάχιστες από αυτές να μπορούν να στηριχθούν από εξαγωγικές δραστηριότητες.

Διαδοχικά «πλήγματα»

Τα «πλήγματα» ήταν και συνεχίζουν να είναι διαδοχικά, με ένα από τα βασικότερα να είναι η μεγάλη έως και αδύνατη πρόσβαση σε πηγές χρηματοδότησης, καθώς οι «κάνουλες» των τραπεζών έχουν κλείσει για τις μικρές, αλλά και για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, στερώντας τους το «οξυγόνο», που είναι η ρευστότητα για κεφάλαια κίνησης, αλλά και για την υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων.

Αν εξαιρέσει κανείς τις χρηματικές ενισχύσεις κατά την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, η ενίσχυση από το Κράτος είναι ελάχιστη έως μηδενική και αυτό αποτυπώνεται κατά δραματικό ίσως τρόπο στην έρευνα του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ η οποία δείχνει ότι τραπεζικό δανεισμό μπορεί να αξιοποιήσει μόνο το 3,8% των μικρών επιχειρήσεων!

Εκτός οι «μικρές»!

Ούτε όμως και οι ελπίδες που έτρεφαν και τρέφουν οι μικρές επιχειρήσεις στο ΕΣΠΑ δικαιώνονται. Τα προγράμματα, λόγω της διάρθρωσής τους, ευνοούν τις μεγάλες και τις μεσαίες επιχειρήσεις και αδικούν τις μικρές. Σύμφωνα μάλιστα με την ίδια μελέτη του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ τα προγράμματα ΕΣΠΑ αφορούν το 6% από αυτές!

Πρόκειται για μια «στρέβλωση» με πολύ αρνητικές προεκτάσεις, καθώς οι επιχειρήσεις που σχεδιάζουν επενδύσεις, υποχρεώνονται να το κάνουν με δικά τους κεφάλαια και όταν καταφεύγουν στο ΕΣΠΑ (και μπορούν φυσικά να χρηματοδοτηθούν) τους διαθέσιμους πόρους τους χρησιμοποιούν σε  χαμηλό βαθμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και ένα πρόγραμμα του ΕΣΠΑ για τη δημιουργία e-shop με πολύ χαμηλή επιχορήγηση 5.000 ευρώ, αξιοποιήθηκε μόλις από το 15% όσων εκδήλωσαν ενδιαφέρον καθώς οι υπόλοιποι αποχώρησαν μη διαθέτοντας τα αναγκαία ίδια κεφάλαια ή και ακόμη μη μπορώντας να ανταπεξέλθουν σε άλλες προϋποθέσεις του προγράμματος.

Όπως αναφέρει σε δήλωσή του ο Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, «μοιραία  επηρεάζεται το ύψος, η συχνότητα αλλά και ο αριθμός των επενδύσεων, ενώ διαμορφώνεται ένα πλαίσιο αυξημένης ευαλωτότητας απέναντι σε αλλαγές του οικονομικού περιβάλλοντος. Είναι κάτι που διαπιστώθηκε και κατά τη διάρκεια της πανδημίας ή και τώρα, μέσα στην ενεργειακή κρίση, καθώς η έλλειψη ρευστότητας επιδρά άμεσα στη δυνατότητα των επιχειρήσεων να σχεδιάσουν και να πραγματοποιήσουν νέες επενδύσεις».

Δυσκολότερα στην Ήπειρο

Οι μικρές επιχειρήσεις αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά» πόλεων όπως των Ιωαννίνων ή των άλλων της Ηπείρου, καθώς πέραν της συμβολής τους στις τοπικές οικονομίες, προσφέρουν και μεγάλο αριθμό θέσεων εργασίας. Αν οι διαπιστώσεις του κ. Χατζηθεοδοσίου αφορούν την Αττική με τις πολύ μεγάλες δυνατότητες που έχουν οι επιχειρήσεις, τότε μπορεί να φανταστεί κανείς τι επιπτώσεις υπάρχουν για τις επιχειρήσεις της περιφέρειας και περιοχών με χαμηλό ΑΕΠ, όπως της Ηπείρου. Το «μαρτυρούν» άλλωστε και τα συνεχή λουκέτα που προστίθενται στις αγορές και στα δεκάδες «ενοικιάζεται» που υπάρχουν σε αδειανά κτίρια, έδρες παλιότερα δραστήριων επιχειρήσεων, εμπορικών και άλλων.

Ειδικές προσκλήσεις για «μικρούς»

Το μέλλον τους είναι αβέβαιο, καθώς σταδιακά επικρατούν οι μεσαίου και μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις, στις οποίες δίνεται βαρύτητα από τα χρηματοδοτικά προγράμματα. «Λύση» κατά τον Πρόεδρο του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών -που αφορά όμως και τις επιχειρήσεις της υπόλοιπης Ελλάδος- είναι η έκδοση ειδικών προσκλήσεων για πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς η έννοια των «μικρομεσαίων επιχειρήσεων» δημιουργεί ανισότητες και λειτουργεί παραπειστικά εις βάρος των πολύ μικρών επιχειρήσεων, οι οποίες εν τέλει ευνοούνται ελάχιστα σε σχέση με πολύ μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Πολλά τα εμπόδια

Ακόμη όμως και αν μια μικρή (ή και μεσαία) επιχείρηση ενταχθεί σε κάποιο από τα χρηματοδοτικά προγράμματα του ΕΣΠΑ, δεν είναι και σίγουρο ότι θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις προϋποθέσεις και στους ειδικούς όρους που τίθενται και σχεδόν πάντα είναι συνάρτηση των οικονομικών αδυναμιών. Μεταξύ άλλων είναι συνηθισμένες οι περιπτώσεις αδυναμίας κατάθεσης εγγυητικών επιστολών για εκταμίευση των προκαταβολών, διαπιστώνονται καθυστερήσεις σε πληρωμές δόσεων και αποχωρήσεις από τα συνεργατικά σχήματα κ.α.

«Όνειρο απατηλό…»

«Τα στοιχεία λοιπόν είναι αποκαλυπτικά για το πόσο εύκολη πρόσβαση έχουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στα κοινοτικά κονδύλια του ΕΣΠΑ. Και αν δεν αλλάξει άμεσα η κατάσταση στην ελληνική οικονομία για την ουσιαστική ενίσχυση των μικρομεσαίων έτσι ώστε να φτάσουμε σε σημείο που να μπορούν περισσότερες να πληρούν τις προϋποθέσεις, άρα και να χρηματοδοτηθούν, τότε η στήριξη από το ΕΣΠΑ για έναν πολύ μεγάλο αριθμό μικρομεσαίων θα μείνει όνειρο απατηλό», καταλήγει ο Πρόεδρος του ΕΕΑ Γιάννης Χατζηθεοδοσίου.

ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ