Την τελευταία διετία (2022-23) σημειώθηκαν τρεις (3) αλλεπάλληλες θεομηνίες (ανεμοθύελλες και χαλάζι) οι οποίες προκάλεσαν σοβαρές ζημιές σε δεκάδες θερμοκηπιακές μονάδες της ευρύτερης περιοχής της Πρέβεζας.
Οι ζημιές αφορούσαν όχι μόνο τα υλικά κάλυψης αλλά και τον σκελετό των θερμοκηπίων και σε κάποιες περιπτώσεις ήταν ιδιαίτερα σοβαρές και έφταναν μέχρι την ολοσχερή καταστροφή της εγκατάστασης. Παράλληλα και άλλες μη γεωργικές επιχειρήσεις έπαθαν ζημιές από τα ίδια καιρικά φαινόμενα.
Οι παραπάνω επιχειρήσεις, περισσότερες από 100 συνολικά, αιτήθηκαν την αποζημίωσή τους μέσω του προγράμματος Κρατικής Αρωγής με βάση τον νόμο 4797/2021 για την κάλυψη έκτακτων αναγκών και ζημιών από θεομηνίες. Μόνο που ο νόμος αυτός είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα πρόχειρης νομοθεσίας, καθώς μέσα σε 2 χρόνια τροποποιήθηκε από 17(!) άλλους νόμους σε 58 (!!) διαφορετικές παραγράφους και ενώ προστέθηκαν 5 άρθρα και 32 (!!!) παράγραφοι.
Σε συνδυασμό με την δαιδαλώδη διαδικασία καταβολής αποζημίωσης παραπέμπει σε συμβολική νομοθέτηση, δηλ. σε διάταξη που δημιουργεί ελπίδες στους πολίτες, δημιουργώντας ταυτόχρονα διοικητικά βάρη, αλλά δεν παράγει κανένα αποτέλεσμα. Έτσι λοιπόν, 2 χρόνια μετά τις πρώτες ζημιές καμιά επιχείρηση δεν έχει αποζημιωθεί στην Π.Ε. Πρέβεζας.
Ο νόμος προβλέπει αποζημίωση των επιχειρήσεων για το μέρος της ζημιάς που δεν έχει ασφαλιστεί σε ιδιωτικές εταιρείες. Ειδικά για τις αγροτικές επιχειρήσεις προβλέπεται να αποζημιώνονται τα μέσα παραγωγής, συμπεριλαμβανομένου και του εγγείου κεφαλαίου και των αποθηκευμένων προϊόντων, με την προϋπόθεση να οριοθετήσει την πληγείσα περιοχή ο ΕΛΓΑ. Επίσης, απαιτείται να έχει δηλωθεί η αντίστοιχη καλλιέργεια ή εκτροφή και να έχει πληρωθεί το υποχρεωτικό ασφάλιστρο που αφορά τη φυτική παραγωγή και το ζωικό κεφάλαιο στον ΕΛΓΑ.
Από την υποχρέωση καταβολής ασφαλίστρου ο νόμος 4797/2021 εξαιρεί τις πτηνοτροφικές και χοιροτροφικές επιχειρήσεις γιατί ασφαλίζονται προαιρετικά, όπως και τις εκμεταλλεύσεις ανθοκομικών, καλλωπιστικών προϊόντων και φυτωρίων. Όμως, ο ίδιος νόμος δεν εξαιρεί τις θερμοκηπιακές επιχειρήσεις παραγωγής κηπευτικών, παρόλο που επίσης ασφαλίζονται προαιρετικά.
Δημιουργείται, έτσι, ένα επιπλέον πρόσκομμα στην όλη διαδικασία, καθώς ο ΕΛΓΑ δεν εισηγείται θετικά για την οριοθέτηση των πληγεισών περιοχών όταν αφορά θερμοκήπια με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αποζημιωθούν ακόμα και οι μονάδες για τις οποίες είναι ξεκάθαρο το θεσμικό πλαίσιο.
Κατά συνέπεια καταστρατηγείται και το πνεύμα του θεσμού της Κρατικής Αρωγής που είναι να συνδράμει τις πληγείσες επιχειρήσεις για στοιχεία ενεργητικού που δεν είναι ασφαλισμένα. Έχοντας υπόψη ότι ως αντικείμενο του νόμου περιγράφεται η ‘αύξηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων κρατικής αρωγής, η μείωση του χρόνου καταβολής των επιχορηγήσεων και η μείωση των διοικητικών βαρών’, γίνεται αντιληπτή η παταγώδης αποτυχία του.
Επειδή στο μέλλον οι θεομηνίες είναι πιθανότερο να ενταθούν παρά να εκλείψουν, κρίνεται απαραίτητο να αναθεωρηθεί άμεσα και πλήρως το νομικό πλαίσιο, θεσπίζοντας διαδικασίες που θα αποζημιώνουν ουσιαστικά και σύντομα τους άτυχους δικαιούχους της κρατικής αρωγής.
