Οι νέες κυρώσεις των ΗΠΑ θα είναι «καταστροφικές» για τις δραστηριότητες της ρωσικής Lukoil σε όλη την Ευρώπη, προειδοποιεί πρώην στέλεχος της εταιρείας.

Η αιφνιδιαστική κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει κυρώσεις στις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Ρωσίας δεν θα παραλύσει την πολεμική μηχανή του Βλαντιμίρ Πούτιν ωστόσο θα βοηθήσει την ΕΕ να διακόψει πλήρως τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.

Την Τετάρτη, ο Τραμπ ανακοίνωσε νέες κυρώσεις που στοχεύουν τις Lukoil και Rosneft, σηματοδοτώντας τα πρώτα μέτρα των ΗΠΑ κατά της Μόσχας από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του.

Τι σημαίνουν οι κυρώσεις στην πράξη

Οι λεπτομέρειες των νέων κυρώσεων είναι υπό επεξεργασία. Θεωρητικά, ωστόσο, θα αναγκάσουν τις δύο εταιρείες να πουλήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και να τερματίσουν τις προμήθειες πετρελαίου στην Ευρώπη μέσω αγωγών.

«Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα», δήλωσε η Kimberly Donovan, ειδικός σε θέματα κυρώσεων στο think tank Atlantic Council, «και θα αναγκάσει τις ευρωπαϊκές χώρες και εταιρείες που συνεχίζουν να εισάγουν ενέργεια από τη Ρωσία, να επανεξετάσουν αυτές τις συναλλαγές» έως τις 21 Νοεμβρίου, όταν θα τεθούν σε ισχύ οι κυρώσεις.

Η ανακοίνωση έρχεται έναν μήνα αφότου ο Τραμπ κατηγόρησε την Ευρώπη ότι «αδικαιολόγητα» συνεχίζει να αγοράζει ενέργεια από τη Ρωσία, με το 1/4 των εσόδων να καταλήγει στο πολεμικό ταμείο του Κρεμλίνου.

Τότε είχε στείλει τελεσίγραφο στην Ευρώπη, γράφοντας: «Είμαι έτοιμος να επιβάλω σημαντικές κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας όταν όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ συμφωνήσουν και αρχίσουν να κάνουν το ίδιο και όταν όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΝΑ ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ».

Και το έκανε…

Ζημιά, αλλά όχι καταστροφή

Η Μόσχα θα πληγεί από τις νέες κυρώσεις αλλά εκτιμάται ότι δεν θα επηρεάσει την πολεμική της προσπάθεια στην Ουκρανία.

Η Rosneft και η Lukoil αντιπροσωπεύουν περίπου τα 2/3 των 4,4 εκατομμυρίων βαρελιών αργού πετρελαίου που εξάγει η Ρωσία καθημερινά, σύμφωνα με τον David Fyfe, επικεφαλής οικονομολόγος της εταιρείας συμβούλων μέσων ενημέρωσης Argus.

Οι κυρώσεις απειλούν να μειώσουν το «μισό» αυτές τις εξαγωγές, τόνισε, δεδομένου ότι τα μέτρα εμποδίζουν τις δύο εταιρείες να πωλούν τα φορτία τους σε δολάριο, το νόμισμα που χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για το διεθνές εμπόριο πετρελαίου.

Οι κυρώσεις «θα βλάψουν σημαντικά» ειδικά τη Lukoil, δήλωσε στο Politico ένα πρώην στέλεχος της εταιρείας. Η εταιρεία πιθανότατα θα πρέπει να πουλήσει τα μερίδιά της σε έργα στο εξωτερικό, από την Αίγυπτο μέχρι το Ιράκ, χάνοντας έως και το 20% των εσόδων της.

Η πλειονότητα των Κινέζων και Ινδών αγοραστών, οι δύο μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι της Ρωσίας στον τομέα του πετρελαίου, είναι πιθανό να συνεχίσουν να εισάγουν από τη Μόσχα, δήλωσε ο αναλυτής στην εταιρεία εμπορευμάτων Kpler Homayoun Falakshahi, δεδομένων των φθηνότερων τιμών και των περιορισμένων εναλλακτικών λύσεων στην περίπτωση της Κίνας.

Μετά από μια αρχική περίοδο παύσης, «οι περισσότεροι αγοραστές θα επιστρέψουν στις αγορές μόλις βρουν εναλλακτικές λύσεις, όπως η αγορά φορτίων μέσω εταιρειών που αποκρύπτουν τη ρωσική τους ιδιοκτησία».

«Αυτό θα περιπλέξει τις εξαγωγές και το εμπόριο», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Μιλόφ, πρώην αναπληρωτής υπουργός ενέργειας της Ρωσίας που έγινε επικριτής του Πούτιν, ο οποίος εκτιμά ότι «θα υπάρξει ζημιά, αλλά θα είναι περιορισμένη».

Χθες Πέμπτη, ο Πούτιν παραδέχτηκε ότι οι νέες κυρώσεις είναι «σοβαρές», ενώ χαρακτήρισε την κίνηση ως μια «μη φιλική πράξη που δεν ενισχύουν τις ρωσοαμερικανικές σχέσεις».

Οι επιπτώσεις στην Ευρώπη

Ωστόσο, σύμφωνα με το Politico, οι κυρώσεις είναι πιο πιθανό να έχουν σαφές αποτέλεσμα στην Ευρώπη.

Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η ΕΕ έχει προσπαθήσει να τερματίσει την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια.

Οι Βρυξέλλες έχουν επιβάλει εμπάργκο σε ρωσικό αργό πετρέλαιο, καύσιμα και άνθρακα που εισέρχονται στο μπλοκ δια θαλάσσης και έχουν μειώσει το μερίδιο του Κρεμλίνου στην αγορά φυσικού αερίου της ΕΕ από 45% σε 13% (τώρα ολοκληρώνεται ένα νομοσχέδιο που θα μηδενίζει αυτό το ποσοστό).

Η Rosneft, η οποία κάποτε είχε διυλιστήρια και έλεγχε τις ροές πετρελαίου προς τη Γερμανία, έχει σε μεγάλο βαθμό εκτοπιστεί στην Ευρώπη αφότου το Βερολίνο ανέλαβε τον έλεγχο της τοπικής θυγατρικής της, στα τέλη του 2022.

«Υποθέτουμε ότι τα μέτρα που έλαβαν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν στοχεύουν τις θυγατρικές της Rosneft στη Γερμανία, οι οποίες τελούν υπό την εποπτεία των γερμανικών κρατιδίων», δήλωσε εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας.

Η περίπτωση της Lucoil είναι πολύπλοκη. Η μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία πετρελαίου της Ρωσίας λειτουργεί εκατοντάδες βενζινάδικα σε όλη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων περίπου 200 στο Βέλγιο, διατηρεί τεράστια διυλιστήρια σε Ρουμανία και Βουλγαρία και έχει μερίδιο 45% σε εργοστάσιο επεξεργασίας καυσίμων στην Ολλανδία.

Επίσης, προμηθεύει πετρέλαιο την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, οι οποίες εξακολουθούν να εξαρτώνται από τη Μόσχα για το 86%-100% των εισαγωγών τους. Εκμεταλλευόμενες την εξαίρεση από τις κυρώσεις, οι δύο χώρες δεν έχουν εγκαταλείψει τη ρωσική ενέργεια, παρά την έντονη πίεση από την ΕΕ.

Μέχρι στιγμής, οι Βρυξέλλες έχουν επανειλημμένα αποτύχει να στοχεύσουν την εταιρεία.

Τώρα τα πράγματα πρόκειται να αλλάξουν.

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι «μπορεί» να επιβάλει κυρώσεις σε οποιονδήποτε συνεργάζεται με τις ρωσικές εταιρείες, πράγμα που σημαίνει ότι καμία τράπεζα στην Ευρώπη δεν θα δέχεται πλέον πληρωμές για αυτές, δήλωσε δήλωσε η Kimberly Donovan, ειδικός σε θέματα κυρώσεων στο think tank Atlantic Council.

«Είναι ένα ηχηρό μήνυμα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και επιχειρήσεις, καθώς κινδυνεύουν να έρθουν αντιμέτωπες με κυρώσεις», πρόσθεσε.

Οι πρώτες αντιδράσεις

Οι επιπτώσεις των κυρώσεων έχουν αρχίσει ήδη να γίνονται ορατές. Η φινλανδική εταιρεία ενέργειας Neste ανέστειλε την Πέμπτη τις παραδόσεις καυσίμων στη θυγατρική της Lukoil, Teboil, μετά τις κυρώσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου εναντίον της εταιρείας.

Ο υφυπουργός ενέργειας της Ρουμανίας, Cristian Buşoi, δήλωσε στο POLITICO ότι η Lukoil θα έχει πλέον «υποχρέωση» να πουλήσει το διυλιστήριο Petrotel που διατηρεί στο νότιο-κεντρικό τμήμα της χώρας πριν από την προθεσμία του επόμενου μήνα. «Θα ήμασταν ευτυχείς να μην έχουμε πλέον Lukoil», πρόσθεσε.

Η ολλανδική κυβέρνηση, επίσης, θεωρεί «το πιο πιθανό σενάριο» τη γρήγορη πώληση του μεριδίου της Lukoil στο διυλιστήριό της στο νοτιοδυτικό Zeeland.

Το διυλιστήριο Neftochim στην ανατολική Βουλγαρία θα «πρέπει επίσης να σταματήσει τη λειτουργία του στις 21 Νοεμβρίου» εκτός εάν πουληθεί, πρόσθεσε ο Martin Vladimirov, ανώτερος αναλυτής ενέργειας στο think tank Center for the Study of Democracy με έδρα τη Σόφια. Το βουλγαρικό υπουργείο Ενέργειας αρνήθηκε να σχολιάσει.

«Θα πρέπει να πουληθούν», επανέλαβε το πρώην στέλεχος της Lukoil.

Για την εταιρεία, θα είναι «καταστροφικό», πρόσθεσε.

Με πληροφορίες από Politico