Τρεις δεκαετίες, πέντε Αμερικανοί πρόεδροι και αμέτρητοι διπλωμάτες έχουν περάσει από το 1997, όταν ο Τόνι Μπλερ ανέλαβε για πρώτη φορά διαχειριστικό ρόλο στη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης – ως νέος, κι εξαιρετικά φιλόδοξος, πρωθυπουργός της Βρετανίας.

Σήμερα στα 72 του, ο Μπλερ επιστρέφει να «ολοκληρώσει» τη δουλειά. Οι χθεσινές ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ επιβεβαιώνουν την φημολογία που τον ήθελε να αναδεικνύεται σε βασικό παίκτη στον σχεδιασμό της ανοικοδόμησης και της διακυβέρνησης της μεταπολεμικής Λωρίδας της Γάζας.

Εφόσον τελικά υπογραφεί συμφωνία κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, ο Βρετανός πολιτικός θα αποτελέσει ένα από τα μέλη της «Διεθνούς Μεταβατικής Αρχής της Γάζας» (GITA). Το σχέδιο δράσης που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα, εξάλλου, στηρίζεται εν πολλοίς σε δικές του ιδέες.

Από πού «ξεφύτρωσε» ο Μπλερ

Πηγές του Economist περιέγραφαν πως, αμέσως μετά του ξέσπασμα του πολέμου, ο Βρετανός πρώην πρωθυπουργός πραγματοποίησε επανειλημμένες επισκέψεις στην Ιερουσαλήμ, ενώ έβαλε το think tank του με έδρα το Λονδίνο να συντάξει ένα σχέδιο για τη μεταπολεμική Γάζα.

Με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 150 εκατομμυρίων δολαρίων και πάνω από 1.000 υπαλλήλους σε όλο τον κόσμο, το «Tony Blair Institute for Global Change» είναι σήμερα πολύ ισχυρότερο από προηγούμενα κυρίαρχα κέντρα πολιτικής σκέψης όπως το IPPR ή το Policy Exchange. Την ίδια ώρα, ο μπλερισμός παραμένει στενά συνδεδεμένος με την άνευ όρων αναγνώριση της αμερικανικής ηγεμονίας στις διεθνείς σχέσεις, κάτι που κάνει αναμφισβήτητα τον Μπλερ εξαιρετικά συμπαθή στον Ντόναλντ Τραμπ.

Κάπως έτσι σε αντίθεση με άλλα σχέδια κυβερνήσεων και think tank, το σχέδιο Μπλερ κέρδισε τις ευλογίες του Τραμπ. Κομβικό ρόλο σε αυτό έπαιξε ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Αμερικανού προέδρου.

Οι Μπλερ, Κούσνερ και Γουίτκοφ συζήτησαν το θέμα σε συνάντηση στα τέλη Αυγούστου, στην οποία φέρεται να συμμετείχε τηλεφωνικά και στενός συνεργάτης του Νετανιάχου.

Στις 23 Σεπτεμβρίου, πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Τραμπ παρουσίασε την ιδέα στους ηγέτες της Τουρκίας, του Πακιστάν, της Ινδονησίας και πέντε αραβικών χωρών. Με δεδομένο πως το σχέδιο Μπλερ δεν προβλέπει την εκδίωξη των Παλαιστινίων για την οικοδόμηση μιας «Ριβιέρας της Μέσης Ανατολής», έλαβε το «πράσινο φως».

Το «τεχνοκρατικό» όραμα του Τόνι Μπλερ

Αναλύοντας τη διαρροή προσχεδίου για την προτεινόμενη δομή της GITA, το Middle East Eye υπογραμμίζει πως το σχέδιο Μπλερ «χαρίζει» τη διοίκηση της μεταπολεμικής Γάζας σε δισεκατομμυριούχους και επιχειρηματίες, αποκλείοντας σχεδόν ολοκληρωτικά τους Παλαιστίνιους.

Προβλέπει ένα τριετές σχέδιο, με προϋπολογισμό 90 εκατ. δολάρια τον πρώτο χρόνο, 134 εκατ. τον δεύτερο και 164 εκατ. τον τρίτο – ποσά που αφορούν αποκλειστικά έξοδα διαχείρισης και όχι έργα ανοικοδόμησης ή παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Η διοίκηση θα συνεργάζεται στενά με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και τις ΗΠΑ και θα έχει την στήριξη του Λευκού Οίκου.

Το συμβούλιο θα περιλαμβάνει έναν ανώτερο αξιωματούχο του ΟΗΕ, με τη Σίγκριντ Κάαγκ – ειδική συντονίστρια του ΟΗΕ για τη διαδικασία ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή – να αναφέρεται ως παράδειγμα.

Θα περιλαμβάνει επίσης «κορυφαίες διεθνείς προσωπικότητες με εκτελεστική και οικονομική εμπειρία».Τρία ονόματα αναφέρονται ως πιθανοί υποψήφιοι: ο Μαρκ Ρόουαν, δισεκατομμυριούχος ιδιοκτήτης μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες ιδιωτικών κεφαλαίων στις ΗΠΑ, ο Ναγκίμπ Σαουίρις, Αιγύπτιος δισεκατομμυριούχος στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και της τεχνολογίας, και ο Άριε Λάιτστοουν, διευθύνων σύμβουλος του Ινστιτούτου Ειρήνης των Συμφωνιών Αβραάμ.

Ο Λάιτστοουν υπήρξε ανώτερος σύμβουλος του Ντέιβιντ Φρίντμαν, ένθερμου υποστηρικτή του παράνομου εποικιστικού κινήματος του Ισραήλ, όταν αυτός ήταν πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ μεταξύ 2017 και 2021. Σύμφωνα με τη Haaretz, ο Λάιτστοουν συμμετείχε επίσης ενεργά στη δημιουργία του εξαιρετικά αμφιλεγόμενου Gaza Humanitarian Foundation.

Δεν θα είναι όμως κάθε μέλος του συμβουλίου δισεκατομμυριούχος ή συνδεδεμένος με το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ. Θα υπάρχει… «τουλάχιστον ένας καταρτισμένος Παλαιστίνιος εκπρόσωπος», πιθανόν από τον «επιχειρηματικό ή τον τομέα της ασφάλειας» – αν και δεν διευκρινίζεται τι σημαίνει «καταρτισμένος».

Το έγγραφο αναφέρει, παράλληλα, ότι το συμβούλιο θα έχει «ισχυρή εκπροσώπηση μουσουλμανικών μελών ώστε να διασφαλιστεί η περιφερειακή νομιμοποίηση και η πολιτισμική αξιοπιστία». Αυτές οι προσωπικότητες ιδανικά θα έχουν την πολιτική στήριξη των χωρών τους, αλλά και «μακροχρόνια επιχειρηματική αξιοπιστία».

Τα μέλη του συμβουλίου θα «προτείνονται από τα συνεισφέροντα κράτη και θα επικυρώνονται μέσω διαδικασίας που θα συντονίζεται από τον ΟΗΕ» και συνολικά θα λογοδοτούν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ,

Το Συμβούλιο Ασφαλείας περιλαμβάνει αυτήν τη στιγμή μη μόνιμα μέλη που έχουν επικρίνει έντονα τη γενοκτονία του Ισραήλ στη Γάζα, όπως η Αλγερία, το Πακιστάν και η Σλοβενία, καθώς και τα μόνιμα μέλη Ρωσία και Κίνα. Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε αν αυτές οι χώρες θα εγκρίνουν μια μεταβατική κυβέρνηση στη Γάζα που θα διοικείται κυρίως από μη Παλαιστίνιους δισεκατομμυριούχους και επιχειρηματίες.

Η παρακαταθήκη Μπλερ στη Μέση Ανατολή

Η επανεμφάνιση του Τόνι Μπλερ στη Μέση Ανατολή αποτελεί ένα αξιοσημείωτο επόμενο κεφάλαιο στη σχέση του με την περιοχήμ, σχολιάζει η Washington Post.

Έχει αντιμετωπίσει τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης ως Βρετανός πρωθυπουργός, απεσταλμένος του ΟΗΕ, ιδιωτικός σύμβουλος και αφανής διαμεσολαβητής. Tα πολλά χρόνια ενασχόλησής του με το ζήτημα, ωστόσο, προσέφεραν λίγα στην προώθηση της λύσης των δύο κρατών που υπερασπιζόταν, ενώ αρνήθηκε να πράξει ό,τι έκανε την προηγούμενη εβδομάδα ο Κιρ Στάρμερ, αναγνωρίζοντας επίσημα τα παλαιστινιακά εδάφη ως κυρίαρχο κράτος.

Είναι ενδεικτικό πως στα οκτώ χρόνια που ήταν απεσταλμένος του Κουαρτέτου – μιας ομάδας που αποτελείται από την Αμερική, την ΕΕ, τη Ρωσία και τον ΟΗΕ – επιφορτισμένης με την εφαρμογή ενός οδικού χάρτη για παλαιστινιακό κράτος, το Ισραήλ σφυροκόπησε τη Γάζα τέσσερις φορές.

Για πολλούς, ωστόσο, η ιδέα ότι ο Μπλερ θα αναλάβει οποιοδήποτε είδος διοικητικής θέσης στη Γάζα προκαλεί κυρίως λόγω του ρόλου του στην εισβολή στο Ιράκ το 2003, η οποία όπως αποδείχθηκε βασίστηκε σε ψευδείς αναφορές για όπλα μαζικής καταστροφής του καθεστώτοςτου Σαντάμ Χουσεΐν.

Ο ιστορικός ρόλος της Βρετανίας στη διοίκηση της περιοχής υπό την εντολή της Κοινωνίας των Εθνών τα χρόνια πριν από τη δημιουργία του Ισραήλ δεν βοηθά επίσης.

«Έχουμε ήδη ζήσει υπό βρετανικό αποικιοκρατικό καθεστώς», δήλωσε ο Μουσταφά Μπαργκούτι, γενικός γραμματέας της Παλαιστινιακής Εθνικής Πρωτοβουλίας. «Έχει αρνητική φήμη εδώ. Αν αναφέρεις τον Τόνι Μπλερ, το πρώτο που σκέφτονται οι άνθρωποι είναι ο Πόλεμος στο Ιράκ.»