«Πωλείται κοπάδι με γίδια. Πληροφορίες τηλ. 69…». Η μικρή ανακοίνωση,   κολλημένη σε κολώνα της ΔΕΗ στο χωριό Χρυσόραχη του Δήμου Πωγωνίου, είναι μια από τις πολλές που υπάρχουν σε διάφορες περιοχές του νομού Ιωαννίνων και της Ηπείρου.

Μικρές σε διάσταση και ολιγόλογες, που όμως  κρύβουν μέσα τους  τα μεγάλα αδιέξοδα των παραδοσιακών κτηνοτρόφων και την αδυναμία τους να συντηρήσουν τα κοπάδια τους. Και αν αυτό ισχύει για τα γίδια, που μπορούν και τρέφονται το μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου στο ύπαιθρο, τότε μπορεί να φανταστεί κανείς για το τι δράμα υπάρχει στις μονάδες που εκτρέφουν πρόβατα και αγελάδες.

Η αγγελία για την πώληση των κοπαδιών έχει κυρίως συναισθηματικό χαρακτήρα: Οι κτηνοτρόφοι, συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις,  κάνουν μια ύστατη προσπάθεια, να αποχωριστούν με τα ζώα τους, χωρίς όμως να τα δώσουν προς σφαγή, κάτι που δεν το «σηκώνει» η καρδιά τους.

Όμως αργά ή γρήγορα τα περισσότερα από αυτά στα σφαγεία θα οδηγηθούν γιατί νέοι κτηνοτρόφοι δεν υπάρχουν και όσοι διατηρούν ακόμη τις μονάδες τους αδυνατούν ήδη να ανταποκριθούν στο μεγάλο κόστος παραγωγής.

Το ζωικό κεφάλαιο στην Ήπειρο μειώνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Η τάση υπήρχε εδώ και αρκετά χρόνια, όμως με τις τεράστιες αυξήσεις σε ενέργεια, ζωοτροφές, υπάρχει πολύ μεγάλη επιτάχυνση.

Οι μεγάλοι σε ηλικία περιορίζονται στις συντάξεις τους, οι νεότεροι εγκαταλείπουν το επάγγελμα αναζητώντας εργασία σε κάποια επιχείρηση, έστω και αν χρειάζεται να μετακομίσουν αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι τους. Κι αυτοί βέβαια είναι οι τυχεροί, γιατί υπάρχουν κι εκείνοι που κινδυνεύουν να μείνουν άνεργοι και άπραγοι για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Εκτίναξη κόστους

Το μέλλον της κτηνοτροφίας και γενικά του πρωτογενούς τομέα είναι ζοφερό: Το επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που δημοσιεύτηκαν χθες, από τα οποία προκύπτει ότι το κόστος παραγωγής στον αγροτικό τομέα αυξήθηκε συνολικά κατά 26,6% τον Ιούλιο του 2022 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021.

Το κόστος, όπως επισημαίνεται στην Έκθεση, εκτινάχτηκε από τα αναλώσιμα υλικά και ειδικά από την ενέργεια, τα οποία με τη σειρά τους «παρασύρουν» και την παραγωγή ζωοτροφών κ.α.. Καύσιμα και λιπάσματα είναι επίσης δύο κατηγορίες που προσθέτουν επιπλέον κόστος για τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι δυσκολεύονται πάρα πολύ ώστε να αποθηκεύσουν τις τροφές που χρειάζονται για να βγει ο χειμώνας.

Τι θα γίνει με το γάλα;

Η αύξηση του κόστους παραγωγής, οδηγεί σε αύξηση της τιμής του γάλακτος και ήδη σε πανελλαδικό επίπεδο έχει αρχίσει μια διαπραγμάτευση διαρκείας μεταξύ Κτηνοτρόφων και Γαλακτοβιομηχανιών. Κι εδώ προκύπτει μια άλλη λεπτή ισορροπία: Από τη μια υπάρχει το ζήτημα κάλυψης τουλάχιστον του κόστους παραγωγής και από την άλλη τυχόν υπερβολική αύξηση στο «ράφι» μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, καθώς μια μεγάλη μείωση κατανάλωσης, ίσως οδηγήσει σε κατάρρευση του κλάδου.

Η μεγαλύτερη πίεση υπάρχει στο αιγοπρόβειο γάλα, καθώς μεγάλο μέρος της παραγωγής φέτας και άλλων προϊόντων ΠΟΠ εξάγονται και υπάρχουν συμβόλαια προς εκπλήρωση.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Γεωργαντάς, εκτίμησε ότι το πρόβειο γάλα αν ξεπεράσει το 1,70 ευρώ το λίτρο, μπορεί να προκαλέσει μείωση της κατανάλωσης, αφού δεν θα μπορούν να αγοράσουν φέτα οι καταναλωτές. Οι εκπρόσωποι των κτηνοτροφικών οργανώσεων, αναγνωρίζουν ως θετικό γεγονός τις αυξήσεις που δίνονται στους παραγωγούς για το γάλα, όμως όπως τονίζουν αυτές εξαϋλώθηκαν από το υψηλό κόστος παραγωγής.

Ακόμη και αν υπάρξουν παρεμβάσεις για τις ζωοτροφές -που θα έχουν αμφίβολο αποτέλεσμα- ήδη οι κτηνοτρόφοι έχουν προμηθευτεί ποσότητες για το χειμώνα σε υψηλές τιμές και ειδικά για τριφύλλι η συγκομιδή του οποίου βρίσκεται στο τέλος του. Οι τιμές για το καλαμπόκι δεν έχουν διαμορφωθεί ακόμη καθώς δεν άρχισε η συγκομιδή του, αλλά οι εκτιμήσεις επίσης δεν είναι ενθαρρυντικές και η τιμή του θα κινείται αρκετά πάνω από τις προηγούμενες χρονιές, ενώ παραμένει άγνωστο τι ποσότητες θα εισαχθούν από άλλες χώρες.

Οι κτηνοτρόφοι επαναφέρουν το ζήτημα της ενίσχυσης για τις ζωοτροφές, ζητώντας αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού, ενώ υποστηρίζουν ότι θα έπρεπε να δοθούν νωρίτερα ώστε να προχωρήσουν σε αγορές απευθείας από το χωράφι.

Κινούνται στο άγνωστο…

Όλα αυτά συνθέτουν τα «προεόρτια» μιας πολύ δύσκολης και αχαρτογράφητης περιόδου που μόλις ξεκίνησε και κανένας κτηνοτρόφος δεν είναι σε θέση να κάνει έναν ασφαλή προγραμματισμό, ώστε να μπορεί να κινηθεί αναλόγως.

Εκείνο που πρέπει όμως να θεωρείται κάτι παραπάνω από σίγουρο, είναι ότι κάθε ημέρα που περνάει και δεν μειώνονται ενέργεια και ζωοτροφές, θα αυξάνουν τα «πωλούνται κοπάδια», είτε σε κολώνες της ΔΕΗ, είτε από στόμα σε στόμα, χωρίς να υπάρχει τρόπος να μπει «φρένο» στο δρόμο προς την ολοκληρωτική εξαφάνιση της Ηπειρωτικής κτηνοτροφίας…

Η νοθεία στο μέλι 

Προβλήματα αντιμετωπίζει και ένας άλλος παραγωγικός τομέας. Πρόκειται για τη μελισσοκομία, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με αθέμιτες πρακτικές «ελληνοποίησης» του μελιού, που υπονομεύει τη φήμη του στις αγορές του εξωτερικού, εξαπατώντας τους καταναλωτές και εντός Ελλάδος. Χθες το Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας επισκέφτηκε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και σε συνάντηση που είχε με τον αρμόδιο Υφυπουργό Σίμο Κεδίκογλου, τόνισε στην αναγκαιότητα εντατικοποίησης των ελέγχων στο μέλι και τις μελισσοτροφές για τη αναχαίτιση και αντιμετώπιση περιπτώσεων νοθείας και ελληνοποιήσεων.

ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ