Την επαναφορά της δυνατότητας νομιμοποίησης κτιρίων που είναι εξ ολοκλήρου αυθαίρετα ή έχουν σημαντικές πολεοδομικές παραβάσεις (η επονομαζόμενη «κατηγορία 5») δρομολογεί το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Η νέα ρύθμιση θα διατηρεί τις «κόκκινες γραμμές» των προηγούμενων νόμων, δηλαδή θα αφορά μόνο αυθαίρετα που ανεγέρθηκαν έως το καλοκαίρι του 2011 και δεν βρίσκονται σε «απαγορευμένες» περιοχές, όπως αιγιαλούς και δάση.
Περαιτέρω θα ορίζει ότι θα ελέγχεται το 100% των αιτήσεων από ελεγκτή δόμησης, ώστε να μην επαναληφθούν νομιμοποιήσεις ακινήτων από «απαγορευμένες» κατηγορίες. Η ρύθμιση είναι πιθανό να καταλήξει στη Βουλή πριν από το τέλος του έτους, όπως αναφέρει η Καθημερινή.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, η «κατηγορία 5» περιλαμβάνει τα κτίρια που ανεγέρθηκαν χωρίς οικοδομική άδεια ή έχουν μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις (ξεπερνούν περισσότερο από 40% την επιτρεπόμενη κάλυψη και δόμηση ή/και 20% το επιτρεπόμενο όριο ύψους).
Η δυνατότητα νομιμοποίησης εξ ολοκλήρου αυθαίρετων κατασκευών (που χτίστηκαν πριν από τον Ιούλιο του 2011, που είναι η χρονική «κόκκινη γραμμή») δόθηκε για πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία με τον ν. 4014/2011 και διατηρήθηκε έπειτα από δύο ρυθμίσεις έως τις 31 Σεπτεμβρίου 2020, οπότε και (σύμφωνα με τον ν. 4495/2017) έληξε.
Ομως, με έναν άλλο νόμο (ν. 4759/2020) δόθηκε παράταση στη νομιμοποίηση ορισμένων ειδικών περιπτώσεων της «κατηγορίας 5», όπως ονομάστηκε. Αφορά ακίνητα που αποκτήθηκαν μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού, μέσω κληρονομιάς, ακίνητα που είχαν μισθωθεί με leasing ή ανήκουν στην ΕΤΑΔ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου) και ακίνητα σε περιοχές που κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η προθεσμία για τις περιπτώσεις αυτές ήταν η 31η Δεκεμβρίου 2025.